هگل

کتاب هگل - هگل و حلقه‏ی همراه او (شلینگ و هولدرلین)، در ینا، در آغاز جوانی و تحصیل در دانشگاه، از دغدغه‏ی ارتباط سه‏گانه‏ی خدا، انسان و جهان فارغ نبودند و به‏ویژه آن‏چه این دغدغه را به اوج می‏رساند چندپارگی جامعه‏ی بشری و جهان اجتماعی بود: انزوای انسان که در جامعه‏ی مدرن چون کاهی دستخوش امواج رقابت و خودمداری است؛ آرزوی خویشتن تقسیم‌شده‏ی بشر برای رسیدن به کلیت؛ از خودبیگانگی، بیگانگی با جامعه و با طبیعت؛ تنهایی و بی‏تکیه‏گاهی در جامعه‏ای که بر فردگرایی استوار است. و این همه نشان می‏دهد که نمی‌توان فلسفه‏ی هگل را از آرای دینی او جدا کرد. بـدون هـگل اندیشـه‏ی مـدرن تصـورناپـذیر است: سلـسله‏ی درازآهنگی از متفکران و فیلسوفان طراز اول اندیشه‏های خود را زیر سایه‏ی فلسفه‏ی او پرورده‏اند، از اندیشه‏ورانی چون فویرباخ، مارکس و مرلوپونتی تا کیرکه‏گور و نیچه و...