واپسین جنبش قرون وسطایی در دوران فئودال

کتاب واپسین جنبش قرون وسطایی در دوران فئودال : «مخالفان انقلابی فئودالیسم درتمام دوران قرون وسطی وجود داشتند و مبارزات آنان به مقتضای زمان، غالباً به شکل عرفان، الحاد آشکار و یا قیام های مسلحانه تجلی می‌نمود. درمرز نیمه اول و نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی، تحولاتی در اندیشه مذهبی و تفکر در ایران روی می‌داد که به نام «مکتب شیخیه» شهرت دارد. این تحول که در آغاز دراندیشه مذهبی و عرفانی شکل گرفت سرانجام در سیرتکاملی، خود به «جنبش بابیان» یعنی یک جنبش اجتماعی منجر شد. بنابریک تعریف جامع، این جنبش درمرز بین جامعه کهن فئودالی و انحطاط و تجزیه سریع آن قراردارد و خود یکی از عوامل این انحطاط و تجزیه سریع است. در این جنبش به شکل بسیارمهمی، آن گذار عظیم تاریخی از جامعه سنتی به جامعه درحال پیدایش منعکس است که «باب» (علی محمد شیرازی) ایدئولوگ دینی آن بود. » «ویژگی این جنبش در حالت مرزی آن است که در عین شباهت کامل به جنبش های الحادآمیز قرون وسطایی، برخی هسته‌های جنبش‌های غیرمذهبی سوداگری بعدها را نیز با خود دارد. به دیگرسخن، در جنبش بابیان هم شعارهای قیام های مساوات گرایانه دهقانان قرون وسطایی و هم برخی شعارهای موردپسند سوداگری انعکاس یافته است. بدین سان در این جنبش، عناصر قرون وسطایی قیام‌های دهقانی و فقرای شهری و عناصر قیام‌های دموکراتیک و لیبرال دوران آغاز شونده، با هم درآمیخته و...